Bijzonder België - De N377 expresweg in Jabbeke: Koude Oorlog in de Vlaamse polders?

De N377 expresweg in Jabbeke: Koude Oorlog in de Vlaamse polders?
De N377 is een ruim 6,8 kilometer lange weg die hoofdzakelijk loopt over het grondgebied van de West-Vlaamse gemeente Jabbeke. Hij begint binnen de bebouwde kom van Jabbeke, aan de rotonde op de N367 (Gistelsteenweg) vlakbij het Permekemuseum. Van daaruit loopt de N377 door het centrum van Jabbeke, ruwweg in noord-westelijke richting, en draagt daar als namen Constant Permekelaan en Stationsstraat. Vervolgens steekt hij via een brug de E40 (A10) over, met aan weerszijden van deze brug een rotonde die het verkeer van en naar de op- en afritten van de E40 in goede banen moet leiden. Even verderop steekt de N377 eerst de spoorlijn Brugge-Oostende en vervolgens het Kanaal Brugge-Oostende over. Nog enkele kilometers verder tenslotte loopt de weg uit op een rotonde op de N9 (Brugse Baan genaamd op het stuk richting Oostende, Oostendsesteenweg genaamd op het stuk richting Brugge).

De eerste 1,7 kilometer van zijn traject is de N377 een vrij onopvallende, eerder bescheiden weg met 1 rijstrook per rijrichting. Ter hoogte van hectometerpaal 1.7 echter, onmiddellijk na de rotonde die het verkeer van afrit 6 van de E40 komende uit het binnenland verwerkt, krijgt de N377 4 rijstroken (2 per rijrichting, de rijrichtingen gescheiden door wegmarkeringen). Sterker nog, eens de spoorlijn en het Kanaal Brugge-Oostende gepasseerd, ontpopt de N377 zich ter hoogte van hectometerpaal 3.3 als een heuse expresweg (2 rijstroken per rijrichting, de rijrichtingen gescheiden door een middenberm), toepasselijk dan ook Expressweg genaamd.


Aangeduid in geel en rood het volledige traject van de N377. In geel aangeduid het deel waar de N377 2 rijstroken heeft, in rood aangeduid het deel waar de N377 4 rijstroken heeft. Rechts onderaan diagonaal in beeld de E40. Beeld: Google


De N377 als expresweg. Beeld: Google

Op zich lijkt het bestaan van deze expresweg niets bijzonders. Het is immers logisch, zo kan men stellen, dat men ten tijde van de planning en aanleg van dit deel van de N377 de bedoeling had het verkeer van en naar de E40 in de toekomst met gepaste infrastructuur te kunnen ontvangen. Opmerkelijk is echter dat, nauwelijks 3 kilometer na het begin van het stuk expresweg, het verkeer alweer wordt teruggebracht tot 1 rijstrook per rijrichting, als voorbereiding op de rotonde op de N9. Eens deze rotonde bereikt, merkt men dat de plotselinge grootsheid van de N377 geen vervolg meer kent verder richting kust. De N377 eindigt er bruusk en de N9 is, ermee vergeleken, zowel richting Brugge als richting Oostende, slechts een eenvoudige weg, met 1 rijstrook per rijrichting en aan beide zijden een fietspad, dit alles enkel gescheiden door wegmarkeringen. Vanaf diezelfde rotonde op de N9 vertrekken, direct richting kuststrook, ook nog 2 andere, bijzonder eenvoudige en smalle banen door de polders (Bredeweg en Vijfwegestraat) die men nu niet bepaald als de normale verderzetting van een expresweg kan beschouwen.


Onderaan in beeld, verticaal, de laatste honderden meters van de N377, omzoomd met bomen. Midden in beeld, horizontaal, de N9, links richting Oostende, rechts richting Brugge. Bemerk hoe de grootse N377 abrupt stopt bij de rotonde en vervolgens bovenaan in beeld, in de richting van de kuststrook, wordt verdergezet door 2 bijzonder kleine baantjes, links de Bredeweg, rechts de Vijfwegestraat. Beeld: Google


De N9 (Brugse Baan) in de richting van Brugge. Verderop in beeld de rotonde waar de N9 en de N377 elkaar onmoeten. Rechts in beeld de bomenrij die de N377 omzoomt. Beeld: Google

De vraag kan dus worden gesteld waarom midden in de de polders een stuk expresweg werd aangelegd van nauwelijks 3,5 kilometer lang, terwijl de grote verkeersstromen die een dergelijke ruime weg zou kunnen verwerken zich vervolgens toch weer op veel kleinere wegen zouden moeten persen alvorens de meest evidente eindbestemming, de nog enkele kilometers verder gelegen kuststrook, te kunnen bereiken. Zelfs als men ervan uit zou gaan dat de verkeersstromen na de rotonde op de N9 ideaal gespreid over de verschillende "vervolgwegen" van de N377 uitwaaieren en er dus geen echte probleemsituatie bestaat op verkeersgebied, dan nog blijft het abrupte einde van de N377 opvallend.

De N377 expresweg werd naar verluid aangelegd in de eerste helft van de jaren '70 van de 20e eeuw, toen het volbouwen van de Belgische kuststrook volop aan de gang was en de hoeveelheid verkeer in de omgeving evenzeer de hoogte inging. In die periode werden trouwens in heel België veel grootse openbare infrastructuurwerken gepland en aangevat, waarvan er uiteindelijk heel wat niet of slechts gedeeltelijk werden uitgevoerd, onder meer ten gevolge van de oliecrisis. Het lijkt vanzelfsprekend dat de aanvankelijke bedoeling was om de N377 expresweg verder door te trekken richting kuststrook, en daar te laten aansluiten op de Koninklijke Baan (de "kustweg", N34), ook een expresweg, wat dus volstrekt logisch zou zijn geweest. Op die manier zou een snelle, comfortabele en directe verbinding tussen de E40 en de kuststrook zijn ontstaan. Een dergelijke verbindende stap is er echter nooit gekomen, waardoor de N377 expresweg nu als een wat bizar stuk polder-grootsheid een weinig glansrijke rol vervult.

Sommigen hebben beweerd dat de N377 expresweg, die stamt uit de periode van de Koude Oorlog, (ook) werd aangelegd om gebruikt te kunnen worden als reserve-landingsbaan in geval van een gewapend conflict met de Sovjet-Unie. Het feit dat de breedte van dit stuk weg op het eerste zicht onnodig groot lijkt (aangezien er verder geen evenwaardig vervolg is richting kuststrook) en dat hij, ruwweg tussen hectometerpaal 3.6 en hectometerpaal 5.7, dus over een lengte van meer dan 2 kilometer, perfect rechtdoor loopt, ligt daar zonder twijfel aan ten grondslag. Het idee kent aanhangers en tegenstanders, maar de argumenten van geen van beide kampen zijn volstrekt doorslaggevend. Dat de N377 expresweg wel degelijk in bepaalde militaire plannen was opgenomen, zij het dan in de iets minder exotische rol van logistiek punt, is in elk geval wel bevestigd door gebruik van de weg tijdens militaire oefeningen. Misschien zal verder onderzoek in de toekomst de volledige toedracht kunnen verhelderen.
Naar boven